Kryminalne zagadki – cykl podcastów z prof. Czesławem P. Kłakiem
- Szczegóły
- Utworzono: 12 listopad 2020
Prof. KPSW dr hab. Czesław P. Kłak, kierownik Katedry Kryminologii, Kryminalistyki, Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Nauk Penitencjarnych KPSW w Bydgoszczy, wystąpił w cyklu podcastów poświęconych problematyce kryminalnej. Pierwszy materiał – dotyczący procesu Małgorzaty (Rity) Gorgonowej – ze względu na miejsce wykonywania kary – bydgoski Fordon, pokazuje że historia kryminalna potrafi zatoczyć szerokie koło i znaleźć swój finał (odbywanie kary) na drugim końcu Polski.
„Kryminalne Zagadki Podkarpacia” to pierwszy w historii Nowin24 cykl podcastów. Prof. KPSW dr hab. Czesław P. Kłak z Kujawsko Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy oraz jego uczeń – dr Arkadiusz Szajna, wykładowca Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, analizują najgłośniejsze zbrodnie popełnione na Podkarpaciu oraz słynne procesy sądowe, w których występowali uczestnicy (w tym biegli sądowi) pochodzący z miejscowości znajdujących się w granicach obecnego województwa podkarpackiego, począwszy od okresu międzywojennego, odwołując się do dorobku kryminologii, kryminalistyki i medycyny sądowej. Pierwszy odcinek wyemitowany został w poniedziałek 2 listopada (https://nowiny24.pl/sprawa-rity-gorgonowej-zyla-nia-cala-polska-kryminalne-zagadki-podkarpacia-podcast/ar/c1-15267684), zaś drugi 9 listopada (https://nowiny24.pl/zabojstwo-wilhelminy-fogel-wstrzasajace-historia-z-przedwojennego-rzeszowa-kryminalne-zagadki-podkarpacia-podcast/ar/c15-15278934). Kolejne odcinki w każdy poniedziałek na portalu Nowiny24.pl oraz platformach Spotify i Apple Podcasts.
Pierwszy odcinek „Kryminalnych Zagadek Podkarpacia” poświęcony został sprawie Rity Gorgonowej, skazanej za zabójstwo 17 – letniej Elżbiety Zarembianki. W pierwszym procesie, toczącym się przez Sądem Okręgowym we Lwowie, Rita Gorgonowa skazana została za zabójstwo na karę śmierci (1932 r.). Wyrok ten został uchylony przez Sąd Najwyższy w wyniku kasacji. Po ponownym rozpoznaniu sprawy przez Sąd Okręgowy w Krakowie, skazano ją za zabójstwo popełnione w afekcie (1933 r.). Wyrok ten został utrzymany w mocy przez Sąd Najwyższy (1933 r.). Rita Gorgonowa miała zakończyć odbywanie kary w maju 1940 r., ale 3 września 1939 r. opuściła zakład karny dla kobiet w Fordonie (obecnie w Bydgoszczy), w wyniku ogłoszenia amnestii w związku z wybuchem II wojny światowej i napaścią Niemiec na Polskę.
Proces Rity Gorgonowej zyskał miano „najsłynniejszego procesu sądowego II Rzeczypospolitej”. Do zabójstwa doszło w Łączkach koło Brzuchowic pod Lwowem (ówczesne województwo lwowskie obejmowało także obszar znajdujący się w graniach dzisiejszego województwa podkarpackiego, w tym miasto Rzeszów), pierwszy proces odbył się we Lwowie, a drugi – w Krakowie, biegłym w procesie przed Sądem Okręgowym w Krakowie był prof. Jan Stanisław Olbrycht, urodzony w Zahutyniu (obecnie wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zagórz), wybitny specjalista z zakresu medycyny sądowej, związany z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie (w roku akademickim 1934/1935 dziekan Wydziału Lekarskiego UJ), zaś kara finalnie wykonywana była na drugim końcu Polski – w Fordonie koło Bydgoszczy (obecnie w Bydgoszczy). Jak wskazuje prof. Czesław P. Kłak, to pokazuje złożoność procesu karnego, gdzie w jednej sprawie (w sensie przedmiotowym) występować mogą uczestnicy z różnych stron Polski, sam proces może toczyć się nie w sądzie właściwym ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa, a orzeczona kara nie jest wykonywana blisko miejsca zamieszkania skazanego. To co dzisiaj, ze względu na mobilność społeczną, nie jest niczym wyjątkowym, a w wielu przypadkach jest standardem, dawniej było czymś nadzwyczajnym, rzadko spotykanym – dodaje prof. Czesław P. Kłak. Dlatego właśnie – także pod tym względem – proces Rity Gorgonowej był jak na ówczesne czasy wyjątkowy – zaznacza profesor.
