XXXVII Konferencja Toksykologów Sądowych z udziałem profesorów KPSW
- Szczegóły
- Utworzono: 30 wrzesień 2021
28 – 29 września 2021 r. w Zakopanem odbyła się XXXVII Konferencja Toksykologów Sądowych. Tematem przewodnim konferencji jest „Toksykologia sądowa w czasach pandemii”, a jej organizatorem Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie oraz Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii. W konferencji wziął udział prof. KPSW dr hab. Czesław Kłak, Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy Instytucjonalnej oraz Kierownik Katedry Kryminologii, Kryminalistyki, Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Nauk Penitencjarnych KPSW w Bydgoszczy, który wygłosił referat nt. Pojęcie „szkodliwej dla zdrowia substancji” w rozumieniu art. 165 § 1 pkt 2 k.k. z perspektywy definicji „nowej substancji psychoaktywnej” i „środka zastępczego” w świetle ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Profesor jest także członkiem Rady Naukowej Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie oraz członkiem Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii.
W swym wystąpieniu Profesor wskazał, że na podstawie art. 165 § 1 pkt 2 k.k. odpowiada ten, kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach: wyrabiając lub wprowadzając do obrotu szkodliwe dla zdrowia substancje, środki spożywcze lub inne artykuły powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne nieodpowiadające obowiązującym warunkom jakości. Dla realizacji znamion tego czynu zabronionego musi zaistnieć skutek w postaci „narażenia na niebezpieczeństwo życia lub zdrowia wielu osób”. Skutkiem jest stan niebezpieczeństwa powszechnego stworzony zachowaniem sprawcy, przy czym brak ujawnionych konkretnych skutków dla zdrowia lub życia nie może zostać zrównany z brakiem skutku w postaci narażenia na niebezpieczeństwo. Nie jest wymagane, aby niebezpieczeństwo to miało charakter bezpośredni, lecz aby przybrało charakter realny i konkretny. W przepisie nie chodzi o sprowadzenie „bezpośredniego niebezpieczeństwa”, lecz „niebezpieczeństwa” rozumianego jako obiektywnie istniejący stan, zagrażający życiu lub zdrowiu. Sprowadzenie „niebezpieczeństwa” nie musi więc łączyć się z nieuchronnością zaistnienia zdarzenia, którego „niebezpieczeństwo” sprawca miał sprowadzić. Tym samym artykuł 165 k.k. nie przewiduje odpowiedzialności za spowodowanie „uszczerbku na zdrowiu”, ale wskazuje na „niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia” (wyrok SN z 4 sierpnia 2020 r., V KK 478/19, LEX nr 3189818). Profesor podzielił pogląd prezentowany w orzecznictwie, że art. 165 § 1 pkt 2 k.k. może stanowić podstawę do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej m.in. w przypadku wprowadzenia do obrotu tzw. dopalaczy, podkreślając przy tym, że nie każda substancja psychoaktywna spełnia warunki uznania za „nową substancję psychoaktywną”, czy też „środek zastępczy” w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, ale może być uznana za „szkodliwą dla zdrowia substancję” w rozumieniu art. 165 § 1 pkt 2 k.k. Profesor wyraził przy tym pogląd, że o tym, czy dana substancja jest szkodliwa za zdrowia nie decydują – w jego przekonaniu – wyłącznie jej cechy wynikające np. z wadliwego wytworzenia lub składowania, lecz także obiektywne uwarunkowania związane ze jej składem chemicznym, w tym zawartością. Znaczenie ma wprawdzie charakter i cele, jakiemu dana substancja służby w obrocie konsumenckim, ale punktem wyjścia, przy ocenie zaistnienia „szkodliwości”, jest istota danej substancji, jej charakter oraz struktura chemiczna – dodał Profesor.
W programie konferencji znalazło się również wystąpienie prof. KPSW dr hab. Katarzyny Kaczmarczyk – Kłak, kierownika Katedry Prawa Porównawczego i Prawa Pracy KPSW w Bydgoszczy nt. Dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego w postępowaniu cywilnym (ze szczególnym uwzględnieniem opinii biegłego z zakresu toksykologii).
Prof. KPSW dr hab. Katarzyna Kaczmarczyk – Kłak podziela pogląd, że sąd w postępowaniu cywilnym zobowiązany jest dopuścić dowód z opinii kolejnego biegłego jedynie wówczas gdy dotychczas sporządzona opinia jest niepełna, niewiarygodna, nierzetelna a tym samym niefachowa (m.in. wyrok SA w Warszawie z 23 lutego 2021 r., V ACa 659/20, LEX nr 3163059), a zatem podejmuje taką decyzję w przypadku uprzedniego stwierdzenia wadliwości opinii biegłego, która została już sporządzona. Przepis art. 286 k.p.c. nie przewiduje obowiązku uzupełnienia już sporządzonej opinii czy to na piśmie, czy też w formie ustnej do protokołu rozprawy w każdym wypadku, w tym w przypadku, gdy złożony zostanie w tym zakresie wniosek. Nie wynika z niego także bezwzględny obowiązek dopuszczenia przez sąd dowodu z kolejnej opinii innego biegłego (innych biegłych). Przepis ten pozostawia sądowi decyzję, czy sporządzona opinia wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony jej autora, a także, czy wyjaśnienia te powinny być złożone w formie ustnej, czy w formie pisemnej. Wynika z niego również, że to sąd decyduje, czy zwrócić się do innego biegłego (innych biegłych), czy też poprzestać na uzupełnieniu już złożonej opinii, poprzez zwrócenie się do dotychczasowego biegłego. Profesor Katarzyna Kaczmarczyk – Kłak podziela pogląd, że sąd w postępowaniu cywilnym nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii tych samych biegłych lub innych biegłych, jeżeli już sporządzona w sprawie opinia jest jednoznaczna i tak przekonująca, że określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną (m.in. wyrok SA w Lublinie z 14 lipca 2021 r., III AUa 19/21, LEX nr 3206555). Art. 286 k.p.c. będzie miał zastosowanie do opinii z zakresu toksykologii, gdy opinia (opinie), którą (którymi) dysponował będzie sąd cechować się będzie (będą) wadliwością, co powodować będzie konieczność jej (ich) weryfikacji, w tym wyjaśnienia wątpliwości co do jej (ich) treści i wniosków.
